Ինչ է տրավման

Հոգեկան տրավման, հոգետրավման կամ հոգեցնցումը, սուր, հարատև սթրեսի կամ շրջապատի ինտենսիվ անբարենպաստ ազդեցությունների արդյունքում, մարդու հոգեկան առողջությանը հասցված վնասն է։

Հոգեկան տրավման, կախված իր բնույթից, կարող է պատճառ հանդիսանալ մի շարք այնպիսի հոգեկան և վարքային խանգարումների, ինչպիսիք են դիսոցիատիվ խանգարումներն ու հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումը։ Հոգեկան տրավմայի արդյունքում կարող են դիտարկվել դեպրեսիա, վախեր, տագնապայնություն, գերգրգռվածություն, հիշողության վատթարացում։ Այն կարող է ախտահարել մարդու հուզական ոլորտը, օրգանիզմի հարմարվողական գործառույթները, միջանձնային հարաբերությունները և մասնագիտական գործունեությունը։ Հոգեկան տրավման լինում է տարբեր տեսակի՝ սուր և քրոնիկ, հանկարծակի կամ աստիճանաբար քայքայող։ Հոգետրավմայի արդյունքում տուժում է հուզակամային դաշտը, իջնում է ինքնագնահատականը, խախտվում է պաշտպանվածության զգացումը, խաթարվում է կենսագործունեությունն ու հաղորդակցումը։ Հոգեկան տրավմայի հետևանքներն են նաև սոցիալական մեկուսացումը և տրավմայի բովանդակության հետ առնչվող ազդակների (թրիգերներ) նկատմամբ բացասական հակազդումները։

Ժամանակակից հոգեկան առողջության ոլորտում հոգեկան տրավման հաղթահարելու համար կան բազմաթիվ մեթոդներ, սակայն Համաձայն Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպության, Ամերիկյան հոգեբանական ասոցիացիայիԱմերիկյան հոգեբուժական ասոցիացիայի և Տրավմատիկ սթրեսի ուսումնասիրությունների միջազգային ընկերակցության  ԱՇԴՎ-ն, կոգնիտիվ-վարքաբանական թերապիային զուգահեռ, համարվում է առաջին ընտրության հոգեթերապևտիկ մեթոդ (First Choice Therapy) հոգետրավմայով և սթրեսով պայմանավորված խանգարումների համար։